Samobójstwa i próby samobójcze wśród dzieci stanowią poważny problem społeczny, który nie jest wyłącznie sprawą osób, które postanowiły odebrać sobie życie, ich rodzin, ale całego społeczeństwa. To zjawisko wymaga natychmiastowego zaangażowania, zarówno na poziomie profilaktyki, jak i działań interwencyjnych. Statystyki, które zobaczymy poniżej, są zatrważające, a obecne działania profilaktyczne i wsparciowe nie wystarczają do zahamowania tego trendu.
Statystyki samobójstw wśród dzieci i młodzieży w Polsce
Dziesiątki tysięcy dzieci i młodzieży podejmują próby samobójcze. W 2022 roku liczba prób samobójczych dzieci i młodzieży zwiększyła się o około 150 proc. w stosunku do roku 2000, kiedy to prób samobójczych było 800. Obecnie, liczba ta wynosi już ponad 2000, w tym 150 prób samobójczych zakończonych śmiercią. Te statystyki obejmują osoby do 18. roku życia, w tym także dzieci w wieku 7-12 lat.
Jak poprawić sytuację?
Rozwiązanie problemu samobójstw wśród dzieci i młodzieży wymaga spójnego programu prewencji oraz postwencji suicydalnej. Próby samobójcze i samobójstwa powinny być traktowane jako kryzys dla całego systemu – wpływają na całe klasy, nauczycieli, rodziny, a często nawet całe miejscowości. Istotne jest zatem wsparcie dzieci, ich rodzin i rówieśników w przezwyciężaniu kryzysów, które musi być profesjonalne, dostępne i ogólnonarodowe.
Program profilaktyczny powinien obejmować:
- psychoedukację jako pierwszy i podstawowy sposób prewencji kryzysów psychicznych,
- obecność i dostępność psychologa w każdej szkole,
- przeciwdziałanie przemocy w szkole,
- szkolenia dla kadr pedagogicznych oraz rodziców,
- wsparcie organizacji pozarządowych,
- wsparcie budowy zespołów interwentów kryzysowych przez samorządy,
- zapewnienie wszechstronnej postwencji suicydalnej, mającej na celu ograniczenie tzw. efektu Wertera.
Czy Polska robi wystarczająco dużo, aby zahamować trend rosnącej liczby prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży?
Czy szkoły są odpowiednio wyposażone i przygotowane do pomocy uczniom borykającym się z problemami psychicznymi?
Czy nasze społeczeństwo jest świadome problemu samobójstw wśród młodzieży? Czy dostrzegamy znaki ostrzegawcze?
Problem samobójstw wśród dzieci i młodzieży w Polsce jest alarmujący. Wzrastająca liczba prób samobójczych, w tym tych zakończonych śmiercią, wskazuje na palącą potrzebę podjęcia szeroko zakrojonych działań zarówno na poziomie prewencji, jak i interwencji. Kluczowe znaczenie ma edukacja społeczeństwa, a przede wszystkim rodziców i nauczycieli, którzy najczęściej mają pierwszy kontakt z dzieckiem borykającym się z problemami psychicznymi. Poprzez zrozumienie i przyswojenie problemu, wszyscy możemy przyczynić się do zmniejszenia liczby prób samobójczych wśród naszych najmłodszych obywateli.